Advies oprichting van een Vlaams Mensenrechteninstituut

advies op vraag
Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering en Gelijke Kansen
Bart Somers

De Vlaamse Regering wil de promotie van mensenrechten en bestrijding van discriminatie zelf binnen de eigen bevoegdheden gaan organiseren. Daarom richt de regering een Vlaams Mensenrechteninstituut op. De raad vindt het goed dat Vlaanderen sterker wil inzetten op het borgen van de mensenrechten en de strijd tegen discriminatie. De Vlaamse bevoegdheden geven daar inderdaad kansen toe. Helaas worden deze kansen niet benut door de manier waarop het Vlaams Mensenrechteninstituut zal kunnen optreden.   

Zo is de slagkracht van het Vlaams Mensenrechteninstituut erg beperkt om op te treden tegen mensenrechtenschendingen en discriminatie. Bovendien dreigt met een bijkomend instituut de complexiteit voor de burger ook groter te worden. Daarom vraagt de Vlaamse Raad WVG om de geplande werking van het Vlaams Mensenrechteninstituut grondig te herzien. Het zou trouwens goed zijn om ook de Vlaamse uitstap uit Unia te heroverwegen.

Een herziening van de werking het Vlaams Mensenrechteninstituut moet leiden tot een instituut met betere waarborgen voor:

  • de rechtstoegang en rechtszekerheid voor de burger
  • een goede ondersteuning en bescherming van slachtoffers van mensenrechtenschendingen en van discriminatie
  • laagdrempeligheid en toegankelijkheid, voor iedereen maar in het bijzonder voor personen in maatschappelijk kwetsbare situaties
  • de evolutie naar één aanspreek- en referentiepunt voor de burger
  • een slagkrachtige bemiddeling bij discriminatie maar ook bij individuele mensenrechtenschendingen. Dit betekent o.a. het toevoegen van een klachtenmechanisme voor alle mensenrechten
  • het toekennen van de nodige onderzoeksbevoegdheden opdat het instituut de bemiddeling kan onderbouwen
  • een goede opvolging van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
  • onafhankelijkheid van het instituut
  • het voldoen aan de Europese richtlijnen inzake mensenrechteninstellingen
  • het behoud van de inhoudelijke expertise die Unia en de Vlaamse Genderkamer opbouwden.