Voor u ligt het jaarverslag 2020 van de Vlaamse Raad voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Na het opstartjaar werd 2020 het eerste volledige werkjaar van de raad. Het werd een jaar waarin de u bekende externe factoren onze werking sterk beïnvloedden.
Zo had de coronacrisis een grote impact op de inhoud van het advieswerk van de raad. We schreven op eigen initiatief een uitgebreid advies over de aanpak van deze crisis en de lessen die hieruit moeten getrokken worden. De raad deed meer dan honderd aanbevelingen om in de toekomst zulke crisissen beter aan te pakken en te beheren. Omdat de coronacrisis niemand ontziet, schreven we het advies met alle leden van de vier kamers van de raad. Zo kwamen stemmen uit alle hoeken van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin aan bod.
Daarnaast leidde deze crisis ook tot een andere manier van werken in onze raad. Vergaderingen, overlegmomenten en het zoeken naar consensus verliepen voortaan digitaal en op afstand.
Toch slaagden we erin om ook in 2020 heel wat interessante adviezen uit te brengen. Naast het belangrijke advies over de coronacrisis brachten we nog veertien andere adviezen uit. Elke kamer van de Vlaamse Raad WVG leverde in het afgelopen jaar adviezen af waardoor heel wat thema’s aan bod kwamen. Zo uitte de raad kritiek op het invoeren van nieuwe drempels voor sociale rechten binnen de Vlaamse sociale bescherming (VSB). Ook over de stopzetting van het basisondersteuningsbudget maakte de raad heel wat opmerkingen. We spraken ons uit over de kwaliteit van de kleuteropvang en de organisatie van de buitenschoolse opvang en activiteiten. De raad deed ook enkele aanbevelingen voor de verdere uitvoering van het contactonderzoek n.a.v. de corona-epidemie en de verwerking van gegevens van mogelijks besmette burgers. Op onze website www.vlaamseraadwvg.be vindt u al onze adviezen terug.
De Vlaamse Raad WVG doet ook aan introspectie en zoekt naar wat beter kan. Zo organiseerden we een grote bevraging bij de leden van de raad waaruit lessen getrokken worden over zowel de eigen werking als over de impact die de raad wil hebben op beleidsmakers en op evoluties in het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.
We wensen u een aangename lezing van dit jaarverslag en kijken uit naar uw reactie.
Ann Baeyens, Tom Balthazar, Hendrik Delaruelle en Tanja Nuelant
voorzitters van de Vlaamse Raad WVG
Het jaarverslag geeft op een overzichtelijke en aantrekkelijke manier de belangrijkste activiteiten weer. Via de navigatie in de balk wissel je gemakkelijk tussen de verschillende onderdelen.
Via de pijltjes blader je pagina per pagina naar voren of naar achteren. Via het pagina-icoontje blader je doorheen het hele jaarverslag van pagina naar pagina. Je kan via de thuisknop steeds terug naar het begin van het jaarverslag. De teller toont op welke pagina je je bevindt. Het hamburgermenu geeft de onderverdeling in werkthema's.Oprichting: de Vlaamse Raad WVG ging van start op 1 januari 2019.
Akkoorden: de Vlaamse Raad WVG heeft als opdracht om akkoorden te sluiten tussen de stakeholders en de Vlaamse Regering over aspecten van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.
Adviesfunctie: de Vlaamse Raad WVG heeft ook een adviesfunctie ten aanzien van de Vlaamse Regering en het Vlaams Parlement. Hij heeft de opdracht om advies uit te brengen over de hoofdlijnen van het beleid en bij te dragen tot het vormen van een beleidsvisie. De Vlaamse Raad WVG zal uit eigen beweging adviezen uitbrengen of op verzoek over voorstellen van decreet, over ontwerpen van besluit van de Vlaamse Regering en over conceptnota’s, groenboeken en witboeken.
Opdrachten: in het decreet van 29 juni 2018 tot oprichting van de Vlaamse Raad WVG krijgt de raad de volgende opdrachten met betrekking tot het beleid inzake Vlaamse sociale bescherming en het beleid inzake personen met een handicap, het beleid inzake gezondheid, het beleid inzake welzijn en justitiehuizen en het beleid inzake gezin en jongerenwelzijn:
Samenstelling: de Vlaamse Raad WVG bestaat uit vier kamers:
De leden van de kamers van de Vlaamse Raad WVG werden bij Ministerieel Besluit van 1 februari 2019 aangeduid. In de loop van het jaar werden een aantal leden vervangen. Hieronder vindt u de samenstelling van de kamers op 31 december 2020.
Adviezen: de Vlaamse Raad WVG bracht in 2020 vijftien adviezen uit.
adviezen |
adviezen op vraag |
advies op eigen initiatief |
Kamers: de Intersectorale kamer bracht zes adviezen uit, de sectorale kamer VSB en Personen met een Handicap drie. De sectorale kamer Gezondheid gaf één advies en de sectorale kamer Gezin en Jongerenwelzijn vijf.
Intersectorale kamer |
Sectorale kamer Beleid Vlaamse Sociale Bescherming en Personen met een Handicap |
Sectorale kamer Gezondheid |
Sectorale kamer Gezin en jongerenwelzijn |
Vergaderingen: Het voorzitterscollege vergaderde vier keer.
De verschillende kamers van de Vlaamse Raad WVG vergaderden samen achtendertig keer.
Een delegatie van de raad vergaderde op 29 juni 2020 met de Beleidsraad van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Op deze vergadering werd het werkprogramma van de raad voorgesteld en besproken en werden ook enkele afspraken gemaakt over de samenwerking tussen beide.
De raad vergaderde twee keer met minister Beke. Op 20 augustus 2020 was er een onderhoud tussen de minister en het voorzitterscollege van de Vlaamse Raad WVG over de samenwerking tussen minister en raad. Een delegatie van de leden van de raad vergaderde op 19 november 2020 met de minister over de beleids- en begrotingstoelichting bij de begrotingsopmaak voor WVG.
Op 12 februari 2020 nodigde de raad de leden van de commissie Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en armoedebestrijding van het Vlaams Parlement uit voor een gedachtewisseling. Aan de leden van de commissie werd de werking van de raad voorgesteld en tussen de leden van beide instellingen werd gesproken over de (uitgevoerde en toekomstige) advisering van de raad.
De Intersectorale kamer adviseert, levert reflecties en beleidsvoorstellen en overlegt (met het oog op het afsluiten van akkoorden) over het beleid van twee of drie sectorale kamers en het beleid inzake welzijn en justitiehuizen.
In 2020 bracht de Intersectorale kamer zes adviezen uit.
De coronacrisis heeft een zeer grote impact op onze samenleving en op al wie betrokken is bij het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De Vlaamse Raad WVG maakt in een breed gedragen advies een eerste balans op van de voorbije maanden en formuleert vele concrete aanbevelingen voor de toekomst.
Deze sectorale kamer adviseert, levert reflecties en beleidsvoorstellen en overlegt (met het oog op het afsluiten van akkoorden) over het beleid inzake Vlaamse sociale bescherming en het beleid inzake personen met een handicap.
In 2020 bracht de kamer VSB en Personen met een Handicap drie adviezen uit.
De Vlaamse Regering heeft het ‘Besluit Flexibilisering van het verzorgend personeel’ goedgekeurd dat de flexibilisering op de norm verpleging verder versoepelt in de woonzorgcentra en ervoor zorgt dat er meer contracttypes voor zorgpersoneel in aanmerking komen.
De Vlaamse Raad WVG deelt de bezorgdheid van de minister over de moeilijke (tot soms onmogelijke) invulling van de personeelskaders, maar is niet tevreden dat over dit besluit spoedadvies moet gegeven worden. De Vlaamse Raad WVG vraagt dat dit besluit eerst wordt besproken met de werkgevers en werknemers in de sector. Terzelfdertijd moeten de tijdelijke maatregelen met betrekking tot de tekorten in de personeelsomkadering naar aanleiding van de COVID-19-crisis blijven gelden tot het nieuwe ‘Besluit flexibilisering van het verzorgend personeel’ van kracht wordt.
Intussen geeft de raad al een aantal bedenkingen en suggesties mee in het voorliggende advies. Zo verwacht de raad een grote en integrale aanpak van de personeelsomkadering in de woonzorg. Een eventuele verruiming van de flexibilisering kan enkel toegelaten worden tot wanneer de personeelsomkadering integraal (her)bekeken wordt. Ook stelt de raad zich vragen bij de wenselijkheid om bepaalde nieuwe contracttypes in de woonzorg toe te laten.
De Vlaamse Regering wil de drie zorgbudgetten binnen de Vlaamse sociale bescherming omvormen tot één zorgbudget. De Vlaamse Raad WVG ziet kansen in zo’n eengemaakt zorgbudget als dat het gebruik vereenvoudigt en verbetert en effectief tegemoetkomt aan de noden. De Vlaamse Raad WVG kan echter niet akkoord gaan met wat nu gebeurt. Ondanks het feit dat er nog geen blauwdruk van dit nieuwe zorgbudget bestaat, beslist de Vlaamse Regering al om één van de drie zorgbudgetten, het basisondersteuningsbudget (BOB), af te bouwen.
Goed beleid vraagt om eerst de krijtlijnen van het nieuwe zorgbudget uit te werken en dan pas bestaande instrumenten in te perken. Als het BOB nu al uitdooft, zullen de basisondersteuningsnoden van heel wat personen met een handicap onbeantwoord blijven. Daar kan de raad niet mee akkoord gaan: de beleidsplannen kunnen pas uitvoering krijgen wanneer het alternatief gekend is en in werking treedt. Daarom roept de Vlaamse Raad WVG de Vlaamse Regering op om vaart te zetten achter de blauwdruk van het eengemaakte zorgbudget en de stakeholders daarbij te betrekken.
De Vlaamse Raad WVG gaat niet akkoord met het inbouwen van nieuwe drempels voor sociale rechten binnen de Vlaamse sociale bescherming (VSB). Door bijkomende verblijfs- en inburgeringsvoorwaarden en een dossiertaks voor het starten van een administratief beroep bemoeilijkt de Vlaamse Regering de toegang tot de VSB. De raad vindt deze drempels niet rechtvaardig en wijst erop dat ze niet bijdragen tot een sociaal inclusief beleid. Ze zullen het bestaande beschermingsniveau voor al kwetsbare personen doen dalen.
De raad maakt zich ook grote zorgen over het voorstel om het zorgbudget volledig aan het inkomen te koppelen voor ouderen met een zorgnood in een woonzorgcentrum. Dit houdt geen rekening met de extra kost die een grotere zorgnood meebrengt voor ouderen en kan discriminerend werken tegenover ouderen in de thuiszorg. Het voorstel is ook onvoldoende budgettair gedekt en niet genoeg onderbouwd. Daarom vraagt de raad om de zorgzwaarte van de oudere in rekening te blijven brengen bij de toekenning van de zorgbudgetten in woonzorgcentra. Mocht de regering toch vasthouden aan haar voorstel, dan zijn er volgens de Vlaamse Raad WVG vier voorwaarden waaraan de uitvoering van het voorstel zeker moet voldoen.
Deze sectorale kamer adviseert, levert reflecties en beleidsvoorstellen en overlegt (met het oog op het afsluiten van akkoorden) over het beleid inzake gezondheid.
In 2020 bracht de sectorale kamer Gezondheid één advies uit.
De Vlaamse Raad WVG is tevreden dat beleidsmatig een kader is gecreëerd dat toelaat om op gecoördineerde wijze een goed georganiseerd contactonderzoek op te zetten. De raad heeft wel enkele aanbevelingen voor de verdere uitvoering van het contactonderzoek en de verwerking van gegevens van mogelijks besmette burgers.
Deze sectorale kamer adviseert, levert reflecties en beleidsvoorstellen en overlegt (met het oog op het afsluiten van akkoorden) over het beleid inzake gezin en jongerenwelzijn.
In 2020 bracht de sectorale kamer Gezin en Jongerenwelzijn vijf adviezen uit.
Het nieuwe Vlaamse Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan focust op vijf prioriteiten die volgens de Vlaamse Raad WVG goed aansluiten bij de leefwereld van kinderen en jongeren. Meer inzetten op hun welbevinden en positieve identiteitsontwikkeling, op gezonde en leefbare buurten, op hun vrijwillige inzet, vrijetijdsbesteding en mediawijsheid zijn inderdaad belangrijke uitdagingen voor deze regeerperiode.
Het is dan ook erg jammer dat de omzetting van prioriteiten naar acties veel minder aansluit bij wat kinderen en jongeren zelf belangrijk vinden. Heel wat acties zijn niet concreet, actueel of ambitieus genoeg. Bovendien is er geen monitoringsysteem en zijn er geen vastgelegde budgetten. Dit alles roept bezorgdheden op over de werkelijke impact van het beleidsplan op de rechten van kinderen en jongeren in Vlaanderen.
De Vlaamse Regering wil een kwaliteitslabel invoeren voor de buitenschoolse opvang. Dit vrijblijvende kwaliteitslabel kan op zichzelf niet voor elke Vlaamse kleuter kwaliteitsvolle opvang garanderen vindt de Vlaamse Raad WVG. Daarvoor is een meer omvattend kwaliteitskader nodig dat de kwaliteit van de nest- en webfunctie en de allround kwaliteit van de buitenschoolse opvang op een bepaald grondgebied omvat.
Voor de raad is een kwaliteitslabel kleuteropvang dus slechts een eerste, zeer onvolkomen stap in een traject naar meer kwaliteit. De raad roept de Vlaamse overheid met aandrang op om dit traject samen met lokale besturen verder te lopen en te versterken. De raad vraagt ook snel werk te maken van het inspiratiekader via een degelijk participatief traject. Het uitvoeringsbesluit over het kwaliteitslabel kleuteropvang moet de lat voldoende hoog leggen. Er mag niet ingeboet worden op de kwaliteit van de organisaties met een nestfunctie voor kleuters.
Bezoekers en downloads: de website van de Vlaamse Raad WVG werd in 2020 in totaal 4.386 keer geraadpleegd door in totaal 3.317 externe bezoekers. Dat is goed voor in totaal 13.719 paginaweergaven.
Https: de website van de Vlaamse Raad WVG is een https-website. Dit zorgt o.a. voor meer beveiliging en gebruikersvertrouwen en een verbeterde ranking in Google search.
Anysuferproof: de website is Anysurferproof. Dit kwaliteitslabel garandeert dat onze website voor iedereen toegankelijk is, ook voor mensen met een functiebeperking. Met het behalen van het label voldoet onze website ook aan de vereisten in het kader van het Toegankelijk Web-project van de Vlaamse overheid. We behaalden in 2020 de tweejaarlijkse vernieuwing van het toegankelijkheidslabel.
GDPR-proof: de Vlaamse Raad WVG hecht veel belang aan de bescherming van persoonsgegevens en houdt zich aan de wet- en regelgeving waaronder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR). Sinds de start van de GDPR in mei 2018, vind je een privacyverklaring en toelichting bij het cookiebeleid op de website.
sessies |
gebruikers |
paginaweergaven |
De Vlaamse Raad WVG verstuurt regelmatig een elektronische nieuwsbrief over zijn activiteiten. In 2020 verstuurden we zes nieuwsbrieven naar 305 abonnees. Het aantal e-nieuwsbriefabonnees nam in 2020 sterk toe.
De open rate van de nieuwsbrieven ligt boven de benchmark van overheidsnieuwsbrieven (26,5%) bij Mailchimp.
nieuwsbrieven |
abonnees |
De Vlaamse Raad WVG volgt de wettelijke bepalingen over de openbaarheid van bestuursdocumenten die gelden voor de diensten, instellingen en rechtspersonen die afhangen van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest.
Dat betekent onder meer dat de Vlaamse Raad WVG aan ieder natuurlijk persoon, rechtspersoon of groepering ervan die erom verzoekt, de gevraagde bestuursdocumenten openbaar maakt door er inzage in te verlenen, er uitleg over te verschaffen of er een afschrift van te overhandigen. Deze verplichting geldt niet als de aanvraag betrekking heeft op bestuursdocumenten die niet af of onvolledig zijn. In praktijk worden vrijwel alle beslissingen van de Vlaamse Raad WVG gepubliceerd via zijn website en worden ze dus actief openbaar gemaakt.
In 2020 ontving de Vlaamse Raad WVG geen aanvragen tot openbaarmaking van bestuursdocumenten.
De Vlaamse Raad WVG ontving geen klachten in 2020.